Rodzaje połączeń drewna CLT
Zanim omówimy rodzaje połączeń drewna CLT, warto zdefiniować, co dokładnie kryje się pod tą nazwą. Otóż drewniane konstrukcje masywne to nie tylko CLT, ale ogólna nazwa dla elementów konstrukcyjnych takich jak tarcze czy płyty, tworzących lite powierzchnie. Powstają one z połączenia (mechanicznego lub klejonego) mniejszych lameli w duży prefabrykat.
Do wykonania połączeń mechanicznych stosuje się zazwyczaj gwoździe (nails) lub sworznie (dowels) – dlatego też można spotkać się z nazwami typu NLT (nail laminated timber) czy DLT (dowel laminated timber). Niezależnie jednak od technologii i przyjętego nazewnictwa, efekt finalny jest podobny – powstają elementy trwale zespolone, z których można budować ściany czy stropy. Nie przez przypadek jednym z potocznych określeń tych elementów jest „drewniana wielka płyta”.
Prefabrykaty trafiają następnie na budowę, gdzie montuje się je do uprzednio przygotowanych złączy ciesielskich.
Omawiając rodzaje połączeń drewna CLT (klejonego krzyżowo) skupimy się właśnie na tej – bardzo popularnej – wersji masywnego drewna. Warto jednak pamiętać, że większość z omawianych rozwiązań sprawdzi także w innych technologiach.
Połączenie ścian z fundamentem
Pierwszym rodzajem połączeń drewna CLT (ścian) są połączenia z fundamentem, w których zazwyczaj wykorzystuje się złącza ciesielskie. Ściana może opierać się o fundament bezpośrednio lub pośrednio – w drugiej sytuacji wykonuje się podwalinę montażową, która znacznie ułatwia poziomowanie ściany. Atutem posadowienia ściany na podwalinie jest ponadto wyeliminowanie nierówności po pracach betoniarskich.
Połączenie ściany CLT z fundamentem chroni zarówno przed jej przesuwaniem, jak i przed obrotem – w celu spełnienia tych wymagań ściany łączy się z wykorzystaniem kątowników oraz złączy kotwiących.
Kątownik ABR255SO w połączeniu ściany z fundamentem (po lewej) oraz złącze kotwiące HTT4 stosowane przeciw obrotowi ściany (po prawej).
Wybór odpowiedniego rodzaju połączenia drewna CLT zależy od wielkości oddziaływań na ścianę, a decyzje co do konkretnych rozwiązań muszą zapaść już na etapie projektowania. Kątowniki, które przeciwdziałają przesunięciu ściany usytuowane są najczęściej w okolicach środka jej szerokości. Z kolei złącza kotwiące, które eliminują ryzyko obrotu ściany, rozmieszcza się na skrajach prefabrykatu.
Przykładowe rozmieszczenie kątowników i złączy kotwiących w połączeniu ściany z fundamentem.
Omówiona powyżej metoda nie jest jedynym rodzajem połączeń ścian CLT z fundamentem. Możliwe są też inne metody, jak kotwienie od zewnątrz. W przypadku takiego wariantu zamiast kątowników wykorzystuje się płytki NPB oraz proste złącza kotwiące MAH, a ściana zostaje zlicowana z zewnętrzną krawędzią fundamentu.
W przypadku tego rodzaju połączeń drewna CLT konieczne jest dokładne i staranne przeprowadzenie robót betoniarskich, bo każdy błąd czy zaniedbanie w tej kwestii będzie powodować odchylenie płaszczyzny fundamentu od płaszczyzny ściany. Jeśli prace betoniarskie zostaną wykonane wyjątkowo niedokładnie, to kotwienie od zewnątrz może się okazać wręcz niemożliwe.
Kotwienie ściany od zewnątrz płytkami NPB i złączem kotwiącym MAH.
Wyższe kondygnacje – rodzaje połączeń
Połączenia ścian wyższych pięter ze znajdującymi się pod nimi stropami są zasadniczo podobne. Również w takiej sytuacji wykorzystuje się kątowniki na przesuw oraz złącza kotwiące przeciwdziałające przesuwowi. Wykonanie kotwienia chemicznego bądź mechanicznego w sytuacji, gdy ściana posadowiona jest na betonowym fundamencie, nie nastręcza większych problemów. Inaczej jest na wyższych kondygnacjach, gdzie w celu uzyskania podobnej nośności trzeba zastosować nieco inne rozwiązania. Na przykład złącza kotwiące stosuje się w parach usytuowanych symetrycznie i połączonych przez strop kondygnacji śrubą.
Para złączy kotwiących HTT22 jako połączenie przeciw obrotowi wyższej kondygnacji (po lewej) oraz kątowniki ABR255, ABR100 i AG922 łączące ściany i stropy CLT.
Również ten rodzaj połączeń drewna CLT można wykonać w inny sposób. Analogicznie jak w ścianach parterowych stosuje się też łączenie od zewnątrz. W takiej sytuacji wykorzystuje się płytki i taśmy perforowane. Ponieważ w tej metodzie łatwo zapewnić licowanie się zewnętrznych płaszczyzn prefabrykatów CLT, tego typu rozwiązanie stosuje się bardzo często na wyższych kondygnacjach, gdyż na parterze – jak już wspomniano – wymaga ono perfekcyjnego wykonania podkonstrukcji betonowej. Ten problem jest wyeliminowany w przypadku drewna CLT, bo każdy element jest wykonany z dużą dokładnością.
Niezależnie od wybranego rodzaju połączeń drewna CLT, realizacja nie powinna nastręczyć wielu trudności, a metoda łączenia ścian z fundamentem jest podobna do tej, jaką stosuje się na wyższych kondygnacjach, łącząc ściany i stropy CLT.
Informacji na temat optymalnego rodzaju połączeń drewna CLT, ich projektowania czy montażu można zasięgnąć u inżynierów z działu wsparcia technicznego firmy Simpson Stron-Tie pod numerem 22 865 22 00 lub e-mailem: [email protected]
Źródło: mgr inż. Tomasz Szczesiak, Europejski Kierownik Usług Technicznych Simpson Strong-Tie
Więcej informacji na stronie: https://www.strongtie.pl/pl-PL
