Przyjęty przez UE nowy plan działania w zakresie GOZ ma na celu dostosowanie europejskiej gospodarki do zielonej przyszłości (tzw. European Green Deal), wzmocnienie konkurencyjności przy jednoczesnej ochronie środowiska i zapewnieniu konsumentom nowych praw. Podstawą koncepcji GOZ jest założenie, że wszystkie elementy łańcucha produkcyjnego: produkty, materiały oraz surowce pozostają w obiegu tak długo, jak jest to możliwe. Natomiast wytwarzanie odpadów powinno być ograniczone do minimum.
Plan ten w dużej mierze dotyczy przemysłu tworzyw sztucznych – zarówno firm wytwarzających wyroby sztuczne jednorazowego użytku, jak i producentów rur z tworzyw sztucznych. Przestawienie przemysłu z gospodarki liniowej na gospodarkę obiegu zamkniętego jest więc pilnym wyzwaniem, z którym będą musiały zmierzyć się firmy z tego sektora.

Wyeliminować „jednorazówki”
Plastik nadal jest w dużej mierze produkowany z ropy naftowej, używany raz, a następnie wyrzucany. To niesie ze sobą wiele poważnych problemów związanych z marnotrawstwem surowców oraz zaśmiecaniem środowiska naturalnego.
Za największego emitenta odpadów w sektorze wyrobów z tworzyw sztucznych (do którego należą zarówno firmy produkujące np. plastikowe naczynia, jak i producenci rur z tworzyw sztucznych) należą przedsiębiorstwa z pierwszej grupy, wytwarzające wyroby jednorazowego użytku. Dlatego 5 czerwca 2019 r. Parlament Europejski przyjął dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu na środowisko niektórych produktów z tworzyw sztucznych, zwaną popularnie dyrektywą Single Use Plastics (SUP). Zgodnie z jej zapisami plastikowe słomki, naczynia jednorazowego użytku i niektóre rodzaje pojemników na żywność i napoje znikną z półek sklepowych na terenie Unii Europejskiej najpóźniej 3 lipca 2021 r.
Na drugim końcu tej szali znajduje się branża producentów rur z tworzyw sztucznych. Sieci wodociągowe i kanalizacyjne z tworzyw sztucznych w znaczący sposób przyczyniły się do zrównoważonego rozwoju w sektorze użyteczności publicznej. Dzięki systemom z tworzyw sztucznych, które dostarczają czystą wodę, odprowadzają ścieki i zagospodarowują wody opadowe, diametralnie zmieniła się jakość życia setek milionów ludzi na tej planecie.
Wpływ systemów rurowych produkowanych z tworzyw sztucznych na środowisko jest również zdecydowanie mniejszy niż systemów wykonanych z materiałów tradycyjnych zarówno podczas produkcji, jak i w toku całego okresu użytkowania.1

Dzięki wysoce wydajnym technologiom produkcja rur z tworzyw sztucznych jest praktycznie bezodpadowa. Minimalne ilości odpadów poprodukcyjnych są z powodzeniem zawracane do obiegu przez samych producentów.
Właściwości tworzyw sztucznych, których efektem jest wysoka jakość i wytrzymałość rur tworzywowych gwarantują długoletni okres eksploatacji i niską awaryjność systemów. Obecnie dysponujemy już dowodami, że rury produkowane z tworzyw sztucznych mogą służyć społeczeństwu ponad 100 lat bez widocznej utraty jakości, zaś niektóre, jak np. rury PE100, mogą mieć żywotność nawet 160 lat.2
Niezwykle istotne jest również, że dzięki szczelności i wspomnianej niskiej awaryjności rury tworzywowe zapobiegają przeciekom cennej wody pitnej oraz wyciekowi ścieków do ziemi, gdzie stwarzałyby zagrożenie dla przyszłych zasobów wody pitnej.

Recycling razy siedem
Wysokojakościowe tworzywa użyte do produkcji systemów wodociągowo-kanalizacyjnych w pełni podlegają procesom recyklingu. I tak np. rury z PVC mogą być poddane recyklingowi co najmniej 7 razy i użyte do produkcji nowych, wysokiej jakości rur, co dowodzi zrównoważonego charakteru materiału oraz produktów.
Idee dotyczące obiegu zamkniętego surowców są przez branżę sukcesywnie wprowadzane od kilku lat. W roku 2010, europejski przemysł producentów rur z tworzyw sztucznych wykorzystał około 60 000 ton recyklatu PVC do wytworzenia bezciśnieniowych rur różnej aplikacji. Jako że rury tworzywowe cechują się długą trwałością użytkową, sektor wykorzystuje także wysokogatunkowy recyklat z innych produktów. Kluczowe znaczenie ma użycie recyklatu wyłącznie w odpowiednich produktach rurowych, z zachowaniem przyjętych norm dotyczących właściwości produktu w celu zachowania najwyższej jakości.3
W roku 2010 w ramach dobrowolnego porozumienia pomiędzy producentami PVC i modyfikatorów a wszystkimi stowarzyszeniami przetwórstwa PVC, zebrano i poddano recyklingowi 260 000 ton PVC.

Producenci rur z tworzyw sztucznych łączą siły
Kiedy w grudniu 2018 roku Komisja Europejska ogłosiła powołanie Circular Plastics Alliance (CPA), sojuszu, którego celem jest osiągnięcie wprowadzenia 10 milionów ton tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu do nowych produktów do 2025 r., jednym z jego członków założycieli została TEPPFA Europejskie Stowarzyszenie Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych. TEPPFA skupia 15 narodowych stowarzyszeń branżowych, zaś jednym z nich jest PRiK – Polskie Stowarzyszenie Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych.
Sojusz obejmuje 245 europejskich organizacji przemysłowych, publicznych i akademickich, a jego działania obejmują plan prac dotyczący projektowania wyrobów z tworzyw sztucznych pod kątem recyklingu.
W styczniu 2021 r. CPA rozpocznie prace w zakresie organizacji systemu monitorowania przepływu materiałów tworzywowych w Europie; sprawozdania na temat niewykorzystanego potencjału w zakresie większej zbiórki, sortowania i recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych i niezbędnych ulepszeń koniecznych, aby osiągnąć wspomniany cel wprowadzenia 10 mln ton recyklatów do nowych wyrobów oraz mapowania powiązanych potrzeb inwestycyjnych.

1. https://www.prik.pl/informacje-techniczne/
2. https://wwtonline.co.uk/news/severn-trent-and-ukwir-unearth-pipe-performance-secrets
3. https://www.prik.pl/wp-content/uploads/2017/07/Roel-van%E2%80%99t-VeerRecykling-rur-z-tworzyw-sztucznych.pdf

Recycling rur PVC

Więcej o Polskim Stowarzyszeniu Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych na stronie: www.prik.pl