fot. SUPO Cerber | Przykład zabudowy instalacji FOG w garażu podziemnym
Lider Budowlany: System mgłowy FOG Supo Cerber to nowatorski i w pełni autonomiczny sposób zabezpieczenia pożarowego obiektów. Dlaczego rekomendowany jest do ochrony garaży?
Mgr inż. Natalia Kraus-Namroży: Współcześnie obserwujemy stały rozrost zabudowy miast, za którym idzie intensyfikacja ruchu pojazdów. Te dynamiczne zmiany wymagają od projektantów opracowania odpowiedniej infrastruktury drogowej. Obok optymalnego rozplanowania sieci dróg, mostów i tuneli, wyzwaniem staje się ulokowanie jak największej ilości samochodów na jak najmniejszej powierzchni użytkowej. Wychodząc naprzeciw tym potrzebom architekci projektują więc garaże i parkingi wielostanowiskowe, które znajdują się często pod ziemią.
fot. SUPO Cerber | Projekt instalacji mgłowej FOG w garażu podziemnym
Obiekty podziemne wymagają specjalistycznej ochrony przeciwpożarowej?
Zgodnie z prawem budowlanym, każdy budynek należy projektować i budować w sposób określony w przepisach, między innymi techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Dotyczy to także miejsc garażowych i parkingowych. Prawidłowe zaprojektowanie i właściwy wybór systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych w tych obiektach, takich jak omawiany tutaj system mgłowy, wpływa na skuteczność ich działania. A co za tym idzie pozwoli zapewnić odpowiednie warunki do przeprowadzenia ewakuacji użytkowników, umożliwi działania ekipom ratowniczo-gaśniczym, a także ochronę konstrukcji budynku.
fot. SUPO Cerber | Pożar samochodu – brak instalacji gaśniczej
Co w zakresie ochrony przeciwpożarowej garaży mówią przepisy?
Aktualne przepisy regulujące zasady ochrony przeciwpożarowej garaży wielokondygnacyjnych obowiązują od 2018 roku. Nowelizacja rozporządzenia ws. warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wprowadziła kilka zasadniczych zmian dotyczących rodzaju wymaganej ochrony dla konkretnych kategorii przestrzeni garażowych.
Jaka jest główna zmiana w nowelizacji w kontekście stosowania SUGW?
Wprowadzono obowiązek stosowania samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych, których przykładem jest instalacja mgłowa, w garażach posiadających więcej niż dwie kondygnacje podziemne lub znajdujących się poniżej drugiej kondygnacji podziemnej budynku, zawsze jeśli kondygnacje te nie posiadają bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu (§ 277 ust. 3 War. techn.). Warto tu zwrócić uwagę na fakt, że „bezpośrednie wyjazdy z budynku” mogą być realizowane z poszczególnych kondygnacji na wspólną pochylnię. Muszą one wówczas być zamykane bramami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30, a pochylnia powinna posiadać otwarty wyjazd na zewnątrz budynku.
Co jeszcze zmienia się w przepisach?
W nowelizacji zmieniona została także definicja kondygnacji podziemnej (§ 3 pkt 17 War. techn.). Poprzednio była to kondygnacja zagłębiona ze wszystkich stron budynku poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej do połowy jej wysokości w świetle. W nowej wersji przepisów skreślano wyrażenia „ze wszystkich stron budynku”, co może jednak niestety budzić często niedomówienia i trudności przy jednoznacznych interpretacjach.
Jakie systemy należy zatem zaprojektować w garażach jednokondygnacyjnych i wielokondygnacyjnych?
W celu ułatwienia rozpoznania opracowaliśmy infografiki, które obrazują sytuacje, jakie możemy spotkać w praktyce. Porównujemy w nich wymagania dla różnych wielkości i konfiguracji garaży w zakresie oddymiania i stosowania stałych urządzeń gaśniczych wodnych, takich jak system mgłowy.
Zacznijmy więc od garaży jednokondygnacyjnych
W sytuacji garażu jednokondygnacyjnego, o jednej strefie pożarowej, nieżalenie od wielkości, w przepisach nie zmienia się nic, co obrazuje Rysunek nr 1.
Rys. 1. Garaż jednokondygnacyjny, o jednej strefie pożarowej | Rys. 1-6 za D. Brzezińska, R. Ollesz, N. Kraus-Namroży, M. Dziubiński, Ochrona przeciwpożarowa garaży po nowelizacji przepisów, „Instal” nr 5/2018 (395)
Drobne zmiany, zmniejszające obowiązek oddymiania, dotyczą garaży jednokondygnacyjnych o dwóch strefach pożarowych. Po nowelizacji stało się to niezbędne tylko w przypadku, jeśli dana strefa pożarowa nie posiada niezależnego wjazdu lub jest większa niż 1500 m2 Obrazuje to Rysunek 2.
Rys. 2.Garaż jednokondygnacyjny, o dwóch strefach pożarowych
Niewielkie lub żadne zmiany dotyczą także garaży dwukondygnacyjnych?
Zgadza się. W garażach dwukondygnacyjnych o powierzchni kondygnacji <1500 m2 sytuacja jest praktycznie analogiczna jak w garażach jednokondygnacyjnych dzielonych na strefy pożarowe. Przedstawia ją Rysunek 3.
Rys. 3. Garaż dwukondygnacyjny, o powierzchni każdej wydzielonej pożarowo kondygnacji < 1500 m2
Z kolei w garażach dwukondygnacyjnych, w których każda z kondygnacji stanowi strefę pożarową większą niż 1500 m2, po nowelizacji przepisów nie pojawiły się żadne zmiany w stosunku do rozwiązań poprzednich. Przypadek ten przedstawia Rysunek 4.
Rys. 4. Garaż dwukondygnacyjny, o powierzchni każdej wydzielonej pożarowo kondygnacji > 1500 m2
Obowiązek stosowania stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych (SUGW) takich jak system mgłowy pojawia się za to w przypadku garaży trzykondygnacyjnych, które są standardem centrów naszych metropolii?
Wymóg ten dotyczy wszystkich kondygnacji, które znajdują się poniżej pierwszej kondygnacji podziemnej, jeśli kondygnacje te nie posiadają bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu. Zarówno dla powierzchni poniżej jak i powyżej 1500 m2. Sytuację tę przedstawiają Rysunki 5 i 6.
Rys. 5. Garaż trzykondygnacyjny, o powierzchni strefy pożarowej każdej kondygnacji <1500 m2
Rys. 6. Garaż trzykondygnacyjny, o powierzchni strefy pożarowej każdej kondygnacji, > 1500 m2
Jaki systemu ochrony ppoż. garaży wybrać w kontekście nowych przepisów prawa?
Jak wynika z powyższego można zauważyć, że stosowanie SUGW daje dodatkowe możliwości architektom nie tylko pod względem bezpieczeństwa budynku, ale także w powiększaniu stref. W projektowaniu instalacji ochrony przeciwpożarowej garaży należy uwzględnić też współpracę systemu wentylacji pożarowej z systemem gaśniczym wodnym. Tradycyjne rozwiązania tego typu, czyli systemy tryskaczowe i systemy zraszaczowe nie są jednak tak efektywne i korzystne ekonomicznie w eksploatacji, jak systemy mgłowe.
Jakie są ograniczenia instalacji zraszaczowej?
Zastosowanie instalacji zraszaczowej napotyka na poważne problemy techniczne. Zaliczamy do nich między innymi:
• potrzebę zapewnienia bardzo dużej ilości wody gaśniczej w zbiorniku ppoż.,
• trudności w koordynacji z pozostałymi branżami ze względu na duże średnice rurociągów, duże straty spowodowane wodą gaśniczą,
• problemy z zagospodarowaniem wody po pożarowej.
Komplikacje te są tak poważne, że bardzo trudno wykonać taką instalację w akceptowalnym rachunku ekonomicznym. Są to więc systemy bardzo rzadko spotykane.
System mgłowy do gaszenia garaży jest więc skuteczniejszym rozwiązaniem. Jakie są jego zalety?
Ograniczenie zużycia wody to pierwszy atut. Ze względu na bardzo małe średnice kropel, efektywność udziału wody wynosi 70-80%.
Wyższa skuteczność tłumienia pożarów to kolejny aspekt. Para wodna, powstała w skutek odparowania kropel wody, bardzo skutecznie wypiera tlen z otoczenia pożaru, czyli tak zwanej strefy spalania, i obniża jego stężenie do 15-16%. Przyjmuje się, że z 1 litra (1dm3) wody otrzymujemy 1680 dm3 pary wodnej, co skutkuje bardzo skutecznym i szybkim wyparciem tlenu. Czas spadku stężenia tlenu z 21% do około 16% wynosi niecałą minutę. Stężenie tlenu powyżej 13% jest dla człowieka stosunkowo bezpieczne pod względem inhalacyjnym, w krótkim czasie ekspozycji. Dzięki temu system mgłowy umożliwia bezpieczną ewakuację osób znajdujących się w strefie pożaru.
Mniejsze zadymienie strefy pożaru to równie istotna kwestia dla efektywnej interwencji podczas pożaru. Krople wody wiążą się z powstałym w procesie spalania dymem, powodując jego opadanie. Zmniejszenie zadymienia strefy pożaru przekłada się na większą widoczność podczas ewakuacji.
Niski efekt zalania strefy pożarowej to ważna cecha szczególnie dla obiektów magazynowych i produkcyjnych. Pozwala zniwelować straty powstałe w wyniku zalania maszyn oraz składowanych materiałów. Bowiem w przeciwieństwie do instalacji tryskaczowych, systemy mgłowe są zdolne do ugaszenia rozwiniętego pożaru, z kilku bądź kilkunastokrotnie mniejszym efektem zalania całej strefy pożaru.
I na zakończenie ważne pytanie – co zapewnia skuteczność tej instalacji?
Sercem każdego systemu na mgłę wodną do gaszenia garaży jest dysza mgłowa. Każda z nich charakteryzuje się unikatowymi cechami, których odwzorowanie jest bardzo trudne, a ma bardzo duży wpływ na zachowanie podczas wyzwolenia środka gaśniczego.
fot. SUPO Cerber | Dysza mgłowa spiralna DMS K3
Dysze mgłowe dostarczają mgłę wodną zgodnie z przeznaczeniem. W zależności od potrzeb może być to kontrola pożaru, jego tłumienie lub gaszenie. Połączone są instalacją rurową ze źródłem zasilania wodnego. Dysza to podstawa naszego systemu mgłowego FOG Supo Cerber. Razem z pozostałymi elementami tworzy sprawdzone w licznych realizacjach rozwiązanie, dzięki któremu możemy zapewnić skuteczną ochronę tak wymagającym obiektom, jak garaże jedno i wielokondygnacyjne.
Ze szczegółową ofertą producenta w zakresie systemów mgłowych oraz innych zabezpieczeń pożarowych zapoznać się można na stronie www.supo.com.pl.
