Dach bez wilgoci? Pamiętaj o wentylacji przegrody dachowej

Bardzo często rozmowy na temat dachów rozumianych jako cała przegroda dachowa, dotyczą wentylacji. Mówi się o dobrej lub złej wentylacji dachu, ale jest tu kilka aspektów, różnych elementów, zjawisk czy wręcz miejsc. Dlatego warto uporządkować to zagadnienie. O znaczeniu wentylacji przegrody dachowej mówi Przemysław Spych, Doradca Techniczny BMI Braas.

Wentylacja pokrycia dachowego — z perspektywy dekarza
Rzemieślnik, wchodząc na dach z pracami dekarskimi, musi wykonać pokrycie dachu skośnego zgodnie z zaleceniami producentów i według obowiązujących zasad ogólnych. Taką zasadą jest między innymi norma wentylacyjna EN 4108. Wskazuje ona konkretne parametry geometryczne szczelin, jakie powinny zostać zrealizowane pod pokryciem dachowym a nad warstwą wstępnego krycia. Miejsca te, w kolejności od dołu, to: okap, połać dachu i kalenica. Przyjmijmy, że mówimy o „przeciętnym budynku jednorodzinnym” z krokwiami nie dłuższymi niż 10 m. W okapie szczelina wentylacyjna nie może mieć przekroju mniejszego niż 200 cm² na m.b. okapu. Zadaniem tej szczeliny jest wpuszczenie powietrza pod pokrycie dachowe a nad warstwę wstępnego krycia. Szczelina w okapie musi mieć min. 2 cm wysokości. Wlot powietrza pod pokrycie dachowe, realizowany jest najczęściej nad rynną z wykorzystaniem kratki wentylacyjnej okapu z grzebieniem. Rozwiązań rzemieślniczych w okapie jest kilka i wlot ten można zrealizować nad i pod rynną albo tu i tu. W połaci dachu norma zaleca, aby ta szczelina wynosiła nadal min. 200 cm² na metrze (patrząc na dach w poziomie). Szczelina nie może być niższa niż 2 cm, a standardowe kontrłaty o wymiarach 2,5 × 5 cm spełniają ten wymóg. Z kolei w kalenicy szczelina „pod gąsiorem” ma wynieść min. 100 cm² na metrze kalenicy. Co ważne, mówimy o wylocie kanału wentylacyjnego spod pokrycia dachowego, ale cały czas jesteśmy nad warstwą wstępnego krycia niezależnie czy na dachu jest membrana, czy papa. Tak rozumiana wentylacja ma na dachu osuszać pokrycie dachowe, przeciwdziałać roszeniu pod pokryciem i odprowadzać wilgoć, oddawaną przez membranę z wewnętrznych struktur przegrody.

Wentylacja w wewnętrznych strukturach dachu
W tym przypadku chodzi o „wentylację” w poprzek przegrody dachowej, a więc zgodnie z kierunkiem zmiany temperatury. Tutaj spojrzenie jest w pewnym sensie architektoniczne, gdyż chodzi o dobrze zaprojektowane warstwy w przegrodzie dachowej. Od wewnątrz powinna być: szczelna paroizolacja, izolacja o stosownej grubości i (w najczęstszej chyba sytuacji) warstwa wstępnego krycia w postaci np. membrany otwartej dyfuzyjnie (membrany oddychającej). Sposobów zbudowania przegrody dachowej jest wiele. Inaczej podejść należy do dachu pokrytego wstępnie membraną, a inaczej do dachu pokrytego wstępnie szalunkiem z papą. Oba rozwiązania mają swoje odmienne cechy. Także architektura samego dachu powinna mieć wpływ na to, jak architekt zbuduje przegrodę. Branża dachowa dysponuje akcesoriami, które umożliwiają rozwiązywanie problemów technicznych w różnych sytuacjach. Możliwości i rozwiązań jest wiele, dlatego to ważne, aby temat dobrze przemyśleć.

Wentylacja od spodu dachu — wentylacja poddasza
Wentylację w domu możemy podzielić na dwa lub trzy rodzaje. Pierwszy to wentylacja grawitacyjna, realizowana pionowymi ciągami wentylacyjnymi. W pomieszczeniu, pod sufitem montowana jest kratka wentylacyjna a nad dachem, na szczycie komina ujście wentylacji. Jednak nic nie wyjdzie z wentylacji grawitacyjnej, gdy w pomieszczeniu nie ma „dolotu” powietrza. Aby wentylacja działała, muszą być spełnione pewne warunki.
1. Przekrój kanału wentylacji grawitacyjnej nie może mieć powierzchni przekroju mniejszej niż 0,016 m². Zatem przewód wentylacyjny okrągły nie może mieć mniej niż ok. 150 mm.
2. Kanał wentylacyjny powinien być pionowy, bez załamań i mieć wysokość nie mniejszą niż 3,5 – 4 m.
3. Ujście kanału wentylacyjnego powinno znajdować się co najmniej na wysokości kalenicy. Tak zwane „kominki wentylacyjne” zastępujące tradycyjny murowany komin należy więc umieścić tuż pod kalenicą.
Wentylacja grawitacyjna działa na skutek różnicy w gęstości powietrza ciepłego i zimnego. Ciepłe powietrze w pomieszczeniu unosi się ku górze kanałem wentylacyjnym, a zimne, cięższe, opada na dół. Drugim rodzajem jest wentylacja mechaniczna, popularna np. w kuchennych okapach. Trzeci rodzaj to rekuperacja. Zapewnia ona kontrolę nad parametrami powietrza wentylującego dom, czy pomieszczenie. Każda wentylacja w domu działa w systemie otwartym, czyli następuje wymiana powietrza ze środowiskiem zewnętrznym. W przypadku rekuperacji technicznie mamy bardzo duży wpływ na parametry powietrza wewnątrz domu. W przypadku wentylacji grawitacyjnej nie mamy go wcale.

Zadbaj o dach bez wilgoci
Niezależnie, z której strony spojrzymy na wentylację „dachu”, to jedna rzecz jest wspólna i najważniejsza — ruch powietrza. Brak ruchu powietrza pod pokryciem dachowym skutkuje ciągłym zawilgacaniem dachówki. Z kolei nieprzemyślana budowa warstw wewnętrznych dachu oznacza zawilgacanie izolacji i konstrukcji dachu. W końcu brak ruchu powietrza w zakamarkach poddasza można oznaczać zwiększoną wilgotność w tych miejscach, zbliżanie się do tzw. punktu rosy, aż w końcu przekroczeniem go. Punkt rosy osiągamy w domu w temperaturach nawet sporo wyższych niż 20० Celsjusza. W momencie, gdy pojawi się woda, powstaje kłopot. Mokry dach to ryzyko pojawienia się pleśni i innych grzybów, a tego absolutnie nie można bagatelizować.

SuperDekarze gwarantują bezpieczeństwo
O tym, jak ważne jest fachowe i kompleksowe wykonanie dachu najlepiej wiedzą dekarze z całej Polski, którzy co roku do konkursu SuperDekarz, zgłaszają autorskie prace dekarskie, rozwiązania i innowacje wykonane przy użyciu produktów marki BMI. Program jest tworzony przez firmę BMI Polska, a w tym roku świętował swoją 14. edycję podczas Gali SuperDekarz 2022. Po raz kolejny wyróżnionych zostało 100 dekarzy, a 7 wspaniałych otrzymało nagrody główne w 3 kategoriach. Wyróżnienia są konsekwencją wielu lat doświadczeń, ciężkiej pracy i regularnej certyfikacji. Podnoszenie kwalifikacji to warunek rozwoju i możliwości podejmowania coraz to bardziej wymagających wyzwań.

Data publikacji: 2023-03-03